Tytuł: Składka zdrowotna a podatek liniowy: jak legalnie płacić mniej?
Data publikacji: 10 lipca 2025
Data ostatniej aktualizacji: 10 lipca 2025
Autor: Marek Jasiński
Składka zdrowotna a podatek liniowy
Wprowadzenie składki zdrowotnej liczonej od dochodu było jedną z najbardziej kontrowersyjnych zmian tzw. Polskiego Ładu. Właściciele firm, którzy wybrali podatek liniowy, szybko odczuli znaczący wzrost obciążeń. Czy istnieją legalne sposoby, by płacić mniej? Tak — choć trzeba znać mechanizmy, które działają i pozostają w zgodzie z obowiązującym prawem.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest składka zdrowotna przy podatku liniowym i jak się ją liczy,
- jakie działania mogą realnie obniżyć podstawę naliczenia tej składki,
- jakie formy prowadzenia działalności są korzystniejsze,
- które koszty i strategie warto rozważyć.
Czytaj dalej i sprawdź, jak zgodnie z prawem ograniczyć koszty prowadzenia działalności gospodarczej.
Spis treści
[Kliknij, aby przejść do sekcji]
- Jak działa składka zdrowotna przy podatku liniowym?
- Dlaczego przedsiębiorcy płacą więcej?
- Legalne sposoby obniżenia podstawy składki zdrowotnej
- Spółka z o.o. – czy warto rozważyć zmianę formy prawnej?
- Optymalizacja kosztów a składka zdrowotna
- Czy warto przejść na skalę podatkową lub ryczałt?
- Podsumowanie i rekomendacje
Jak działa składka zdrowotna przy podatku liniowym?
Podatek liniowy (19%) to popularna forma opodatkowania wśród przedsiębiorców, zwłaszcza tych osiągających wyższe dochody. Jednak od 2022 roku przedsiębiorcy objęci tym sposobem rozliczeń muszą płacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9% od dochodu, bez możliwości odliczenia jej od podatku.
- Nie obowiązuje już stała składka ryczałtowa.
- Podstawą jest dochód rozumiany jako przychód minus koszty uzyskania przychodu.
- Składki nie można odliczyć od podatku, co oznacza wyższe realne obciążenie.
W praktyce oznacza to, że im wyższy dochód, tym więcej składki zdrowotnej do zapłacenia — bez górnego limitu.
Dlaczego przedsiębiorcy płacą więcej?
Składka zdrowotna liczona procentowo z dochodu najbardziej dotknęła tych, którzy:
- mają niskie koszty prowadzenia działalności,
- nie mogą lub nie chcą generować sztucznych kosztów,
- nie zdecydowali się na inne formy działalności (np. spółka z o.o.),
- nie analizowali alternatywnych form opodatkowania.
Przy dochodzie 300 000 zł rocznie składka zdrowotna to 14 700 zł, a przy 500 000 zł – już 24 500 zł.
Legalne sposoby obniżenia podstawy składki zdrowotnej
Choć nie można zrezygnować z płacenia składki, można ją znacząco ograniczyć, zmniejszając dochód w sposób zgodny z prawem.
1. Generowanie kosztów uzyskania przychodu
Warto wnikliwie analizować i dokumentować wszystkie wydatki:
- zakup sprzętu komputerowego, oprogramowania, licencji,
- leasing samochodu lub jego eksploatacja,
- koszty biura, usługi księgowe, doradcze, szkolenia.
2. Wypłaty w ramach umowy o dzieło lub zlecenia
Własna spółka może zawierać umowy z osobami fizycznymi, które wykonują na jej rzecz prace. Niektóre z tych form mogą być zwolnione ze składki zdrowotnej (np. umowy o dzieło nieoskładkowane).
3. Zatrudnienie członka rodziny
Zatrudnienie małżonka lub dziecka w firmie pozwala częściowo przenieść dochody i jednocześnie zwiększyć koszty, o ile są to rzeczywiste świadczenia pracy.
Spółka z o.o. – czy warto rozważyć zmianę formy prawnej?
Przedsiębiorcy masowo rozważają przekształcenie JDG w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, ponieważ:
- członek zarządu może otrzymywać wynagrodzenie z tytułu powołania – bez składki zdrowotnej,
- zysk wypłacany jako dywidenda nie podlega ZUS ani składce zdrowotnej,
- większa elastyczność podatkowa (np. zatrudnianie siebie, małżonka na różnych zasadach).
Jednak spółka z o.o. oznacza:
- podwójne opodatkowanie (CIT + PIT od dywidendy),
- konieczność prowadzenia pełnej księgowości,
- inne obowiązki formalne.
Optymalizacja kosztów a składka zdrowotna
Nie chodzi o „wrzucanie w koszty” czegokolwiek, ale o świadome planowanie wydatków. Optymalizacja kosztów to m.in.:
- korzystanie z ulg (np. B+R),
- leasing zamiast zakupu,
- inwestowanie w rozwój firmy zamiast wypłaty zysku.
Uwaga: Optymalizacja powinna być przemyślana i dobrze udokumentowana — skarbówka może weryfikować zasadność kosztów.
Czy warto przejść na skalę podatkową lub ryczałt?
Zmiana formy opodatkowania może przynieść oszczędności, ale zależy to od:
- wysokości i stabilności dochodów,
- kosztów prowadzenia działalności,
- ulg podatkowych i rodzinnych.
Skala podatkowa:
- możliwość rozliczania się z małżonkiem
- ulgi na dzieci
− wyższy próg podatkowy (32%)
Ryczałt:
- niska stawka przy niektórych zawodach (np. IT – 12%)
− brak kosztów uzyskania przychodu
− składka zdrowotna ustalana od przychodów
Podsumowanie i rekomendacje
Składka zdrowotna przy podatku liniowym to realne obciążenie, które można zmniejszyć poprzez:
✅ dokładną analizę kosztów,
✅ zmianę formy działalności (np. sp. z o.o.),
✅ rozważenie alternatywnego opodatkowania,
✅ konsultację z doradcą podatkowym.
Nie każdemu opłaci się ta sama strategia. Kluczem jest indywidualne podejście i długofalowe planowanie.