Tytuł: Obowiązkowe potrącenia z wynagrodzenia w 2025 roku – co musisz wiedzieć, by uniknąć błędów i strat
Data publikacji: 15 sierpnia 2025
Data ostatniej aktualizacji: 15 sierpnia 2025
Autor: Michał Nowacki
W 2025 roku pracodawcy w Polsce muszą stosować zaktualizowane przepisy dotyczące obowiązkowych potrąceń z wynagrodzenia pracowników. Zmiany obejmują zarówno wysokość kwot wolnych od potrąceń, jak i szczegóły techniczne związane z potrąceniami alimentacyjnymi, podatkowymi czy komorniczymi. Dla pracowników to kwestia kluczowa – błędne potrącenia mogą oznaczać utratę części dochodu, a dla pracodawców ryzyko sankcji.
W artykule przeczytasz m.in.:
- jakie są rodzaje obowiązkowych potrąceń w 2025 roku,
- jakie stawki i limity obowiązują,
- kiedy pracodawca nie może dokonać potrącenia,
- jakie są wyjątki od zasad,
- jak bronić swoich praw w przypadku nieprawidłowości.
Czytaj więcej, aby uniknąć kosztownych pomyłek…
Spis treści
- Rodzaje obowiązkowych potrąceń
- Kwoty wolne od potrąceń w 2025 roku
- Potrącenia alimentacyjne
- Potrącenia komornicze i podatkowe
- Wyjątki i sytuacje szczególne
- Obowiązki pracodawcy a ochrona pracownika
- Jak sprawdzić poprawność potrąceń
- Podsumowanie i rekomendacje
Rodzaje obowiązkowych potrąceń
W polskim prawie pracy obowiązkowe potrącenia z wynagrodzenia wynikają z Kodeksu pracy oraz przepisów szczególnych. W 2025 roku katalog tych potrąceń obejmuje m.in.:
- potrącenia alimentacyjne,
- potrącenia egzekucyjne (komornicze) inne niż alimentacyjne,
- potrącenia zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
- potrącenia z tytułu kar pieniężnych przewidzianych w regulaminie pracy,
- składki ZUS oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Każdy z tych rodzajów potrąceń ma odrębne limity i kolejność potrącania – to istotne, ponieważ wpływa na to, ile realnie pozostaje pracownikowi na rękę.
Kwoty wolne od potrąceń w 2025 roku
Kwota wolna od potrąceń to część wynagrodzenia, której nie można zająć, aby zapewnić pracownikowi środki na utrzymanie. W 2025 roku uległa ona zmianie w związku z waloryzacją płacy minimalnej.
- Przy potrąceniach niealimentacyjnych – kwota wolna wynosi równowartość minimalnego wynagrodzenia netto (po odliczeniu składek i podatku),
- Przy potrąceniach zaliczek pieniężnych – wolna kwota to 75% minimalnego wynagrodzenia netto,
- Przy potrąceniach kar pieniężnych – wolna kwota to 90% minimalnego wynagrodzenia netto,
- Przy potrąceniach alimentacyjnych – kwota wolna nie obowiązuje (zajęcie może objąć nawet 60% wynagrodzenia).
Minimalne wynagrodzenie od 1 stycznia 2025 r. wynosi 4620 zł brutto, a od 1 lipca 2025 r. – 4780 zł brutto, co ma bezpośredni wpływ na wysokość kwot wolnych.
Potrącenia alimentacyjne
Potrącenia alimentacyjne mają pierwszeństwo przed innymi rodzajami zajęć. Pracodawca, otrzymując tytuł wykonawczy w sprawie alimentów, musi niezwłocznie rozpocząć potrącenia.
- Maksymalna wysokość potrącenia to 60% wynagrodzenia brutto.
- Brak kwoty wolnej – całość wynagrodzenia powyżej limitu może być zajęta.
- Kolejność potrąceń: najpierw alimenty, potem inne tytuły egzekucyjne.
Dzięki temu osoby uprawnione do alimentów mają zagwarantowaną pierwszeństwo zaspokojenia roszczeń.
Potrącenia komornicze i podatkowe
Po zaspokojeniu roszczeń alimentacyjnych, pracodawca dokonuje potrąceń z tytułu innych długów egzekwowanych przez komornika.
- Maksymalna wysokość potrącenia wynosi 50% wynagrodzenia brutto,
- Obowiązuje kwota wolna od potrąceń, uzależniona od rodzaju umowy i wymiaru etatu,
- Podatek dochodowy oraz składki ZUS potrącane są w pierwszej kolejności, jeszcze przed egzekucją komorniczą.
W przypadku kilku tytułów wykonawczych stosuje się ustawową kolejność – najpierw alimenty, potem zobowiązania wobec Skarbu Państwa, a na końcu pozostałe długi.
Wyjątki i sytuacje szczególne
Nie każde potrącenie można wykonać w dowolnych okolicznościach. Przykładowo:
- Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia może być chronione w taki sam sposób jak przy umowie o pracę, jeśli jest to jedyne źródło utrzymania pracownika i ma charakter stały.
- Potrącenia z wynagrodzenia wypłacanego w walutach obcych wymagają przeliczenia po kursie NBP z dnia wypłaty.
- W przypadku urlopu bezpłatnego lub chorobowego potrącenia oblicza się proporcjonalnie do uzyskanego wynagrodzenia.
Obowiązki pracodawcy a ochrona pracownika
Pracodawca jest zobowiązany do:
- prawidłowego ustalenia podstawy potrącenia,
- stosowania obowiązujących limitów i kwot wolnych,
- przestrzegania kolejności potrąceń,
- informowania pracownika o dokonanych zajęciach.
Naruszenie tych obowiązków może skutkować odpowiedzialnością finansową pracodawcy i koniecznością zwrotu niesłusznie potrąconych kwot.
Jak sprawdzić poprawność potrąceń
Pracownik może:
- Zażądać od pracodawcy szczegółowego zestawienia potrąceń,
- Sprawdzić wysokość kwoty wolnej w danym miesiącu,
- Porównać potrącenia z ustawowymi limitami,
- W przypadku wątpliwości – skonsultować sprawę z Państwową Inspekcją Pracy lub prawnikiem.
Dzięki temu możliwe jest wykrycie i naprawienie błędów zanim spowodują one poważne skutki finansowe.
Podsumowanie i rekomendacje
W 2025 roku obowiązkowe potrącenia z wynagrodzenia są ściśle uregulowane przepisami i powiązane z nową wysokością płacy minimalnej. Najważniejsze zasady to:
- znajomość kwot wolnych i limitów,
- świadomość kolejności potrąceń,
- pilnowanie prawidłowości wyliczeń przez pracodawcę.
Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy powinni regularnie aktualizować wiedzę w tym zakresie – błędy mogą oznaczać straty finansowe, a także odpowiedzialność prawną.